Tijdens een consult

De client zegt; “Hoelang ga ik dit nog volhouden?”
Ik vraag haar; “Wat bedoel je met “dit” ?”
“Mijn leven buiten Nederland. Het zonder familie zijn, me alleen voelen. Mijn emigratiedroom valt me eigenlijk tegen.
Ik moet er wel heel veel voor over hebben! Al had ik dat allemaal vooraf geweten…. Ik vraag me af of het beter gaat worden en of ik dit nog wil. Het voelt zo rot allemaal.”

Verandering en investeren

Emigratie/relocatie is een stap voor altijd. Het slijpt je, het vormt je, het daagt je uit. Hoe lang je ook vertrekt, hoe vaak je ook vertrekt, of je terugkomt, of voor altijd blijft, het leven van voor het vertrek zal nooit meer terugkomen. Migratie (emigratie/immigratie/remigratie/relocatie) staat voor verandering. Verandering blijft. Jij veranderd dus ook.
De reden dat mensen emigreren heeft te maken met het beteren van hun leven. Wat er nu is kan niet of willen ze niet (meer) en dus is emigratie of remigratie een optie voor beteren. Wat beteren ook mag inhouden. Dit is per individu verschillend.

Emigratie is naast verandering ook investeren. Vaak een lange termijn investering. Op korte termijn zie je verandering in: die andere omgeving, andere cultuur en nieuwe taal, maar op langere termijn ga je pas beleven wat de betekenis van geëmigreerd/expat zijn (immigreren) voor jou persoonlijk inhoud. Eigenlijk kun je na langere tijd pas gaan opmaken wat de winst is van die investering. “Wat heeft het beteren mij nou werkelijk opgeleverd?” 
De weerslag van immigratie kan namelijk enorm zijn als je de winst (nog) niet ziet of als zodanig ervaart. Vooral als je al wat langere tijd aan het immigreren bent en dan onvoldoende voldoening haalt uit de situatie.

Vasthouden aan afkomst

Als we kijken naar Nederlanders die naar het buitenland vertrekken, permanent of tijdelijk, dan zien we dat 97% van de Nederlanders regelmatig: Nederlands blijft spreken, de typisch Nederlandse gerechten blijft eten en tradities en cultuur blijft naleven en behouden.
Dit geldt ook voor 2e en 3e generaties, ook al neemt het percentage bij hen wel af.

Door te blijven vasthouden aan afkomst kun je het leven beter volhouden. Tenminste, dat is een reden erachter.
Het vasthouden aan afkomst werkt twee kanten op en daar ligt waarschijnlijk ook het spanningsveld voor jou als geëmigreerde of als expat.

Het vasthouden aan wat men kent, geeft een vorm van (schijn)zekerheid, van ergens bij horen, van niet verloren raken. Door regelmatig samenkomen met iemand van jouw afkomst, kan je een boost geven, kan een oppepper zijn om het vol te houden in het buitenland. Dit kun je als prettig, fijn en nodig ervaren. Klagen tegen iemand van je eigen afkomst over een ergernis in je nieuwe thuisland, kan soms erg opluchten.
Maar de andere kant is: Door vast te houden aan je afkomst, sta je minder open voor integratie en assimilatie. Het nieuwe en het onbekende wordt (onbewust) vermeden (want het is vreemd en eng) waardoor het gevoel van er niet bijhoren en het niet begrepen worden, wordt versterkt.

Kudde dieren

Mensen zijn kudde dieren, het is logisch dat het gros van de mensen graag in de kudde blijven, zoals: volgen wat men kent, niet te ver buiten het bekende komen of niet te ver in het onbekende treden. Ook al ben je avontuurlijk aangelegd, deze behoefte zit diep in ons soort geworteld. Het is een natuurlijk behoefte. Migratie daagt deze behoefte uit.
Een veel voorkomend fenomeen van geëmigreerden/expats, is dat zij vertrekken uit de kudde vanwege de overtuiging het buiten de oude kudde beter te gaan hebben. Om aan de behoefte van kudde leven te voldoen is men overtuigd vast snel weer een nieuwe kudde te vinden op hun nieuwe plek en zich daar snel weer in thuis te gaan voelen. 

Als kudde dier is de reactie op vertrek (actie), het op zoek gaan naar het vervullen van deze behoefte (vaak gebeurd dit onbewust).
In de praktijk is dit niet altijd gemakkelijk (ook al barst het van de Facebookgroepen met Nederlanders buiten Nederland). Waar vind je een nieuwe kudde? Bestaat deze uit iets (mensen, normen en waarden) bekends? Want een kudde heeft als functie: bescherming en geborgenheid. Herkenbaarheid vermindert angst. Dus iets bekends is al gauw minder eng.  Het is dus een begrijpelijke reactie dat veel Nederlanders (maar eigenlijk elke nationaliteit) elkaar opzoeken in het buitenland om zo een nieuwe kudde te vormen op korte termijn. Maar is dit ook het beste op langere termijn?

Actie=reactie=beleving

Als je in een ander land gaat wonen, is de kans dus zeer groot dat de gewoonten en tradities anders zijn dan dat jij gewend bent. De meeste emigranten zijn zich hier meer of minder bewust van. Het kan ook juist aantrekkelijk zijn om het onbekende van een avontuur aan te gaan. Het geeft je een gevoel dat je echt leeft.
Emigreren (actie) met als gevolg te integreren (reactie) is waar de meeste mensen wel een beeld bij kunnen vormen, maar meestal niet bewust zijn dat beleven van migratie ook meespeelt en grote gevolgen kan hebben voor verwachtingen en plannen.

Als je kijkt naar Piet, uit mijn blog over heimwee van 10 september 2019, dan is zijn actie: vertrekken naar Zweden om bij de liefde van zijn leven te zijn. Hij was bewust van de consequenties, namelijk: dat hij zijn werk en vrijwilligers werk in Nederland zou gaan opgeven. Zijn vrienden minder zou gaan zien. Een andere taal zou gaan leren en op zoek zou gaan naar ander werk. Zijn reactie was dan ook: op zoek gaan naar werk, genieten van zijn relatie en zijn rol als stiefvader (zij had kinderen uit een eerdere relatie), de taal te leren en genieten van de ruimte.
Waar hij niet van bewust was en niet bij stil stond, was de beleving die hij had bij al deze reacties die uit zijn actie voortkwamen, namelijk: het gevoel van jaloezie t.o. zijn vrouw en gebrek aan motivatie om te integreren, werk zoeken en taal leren. Ook voelde hij zich moe.
Samengevat noemde hij dit heimwee, maar eigenlijk was het een verlangen naar de geborgenheid en zekerheid die hij kende, maar had opgegeven. Nooit had hij kunnen bedenken dat de emigratie zo’n weerslag kon hebben op hem als individu. Toch overkwam hem dat wel.

Om als geëmigreerde en uitgezonden expat het vol te houden in het buitenland, is het dus niet alleen zaak om praktische zaken goed op orde te hebben en een goed doordacht plan te hebben, maar ook stil te staan bij hoe het voelt. En dat is voor elk mens verschillend. Terugvallen op Nederlanders in het buitenland, (mensen van je afkomst), kan voor tijdelijk een fijn gevoel bieden, maar uiteindelijk is het de individu die het met zichzelf moet doen. Op korte termijn kan het voldoening geven, maar op langere termijn kan blijven hangen naar afkomst juist een leegte creëren, je verloren voelen. Het is dus zaak het nieuwe en onbekende aan te gaan, om het zo snel mogelijk als bekend en herkenbaar voor jezelf te maken, zodat het als eigen aanvoelt en dus minder raar of eng. Dat is nu eenmaal voor de een makkelijker, dan voor de ander.

Conclusie consulten

Mijn client realiseerde zich dat ze bleef terugvallen op mensen en tradities van Nederlandse afkomst om haar nieuwe leven vol te houden. Hierdoor vond ze zichzelf onvoldoende  geïntegreerd om zich thuis te voelen. Uiteindelijk kwam ze erachter dat de voldoening niet in de locatie ligt waar ze woont, maar in de persoon die ze voor zichzelf is. Door te werken aan haar persoonlijke ontwikkeling is zij anders in het leven gaan staan en kwam ze erachter dat ze niet het immigreren moest volhouden, maar dat ze het met zichzelf moest volhouden, waar ook ter wereld. Met welke gewoonte of tradities dan ook, ondanks haar afkomst. Met deze nieuwe kijk werd ze minder onzeker rondom integreren. Na verloop van tijd voelde haar omgeving als een nieuwe kudde. De kudde die ook als een thuis voor haar aanvoelde. Haar leven als immigrant voelde niet meer aan als volhouden, maar als thuis zijn. De hang naar haar afkomst verminderde.

Hoe hou jij het vol? Wat is jouw ervaring hierin?

Laat een reactie achter. Bedankt. Suzanne🌷